Rynek dzieł sztuki kwitnie. Rekordy cenowe padają już nie tylko na świecie, ale również w kraju. Jak do tej pory, najdroższy obraz w Polsce został sprzedany za 2 miliony złotych. Wzrosty obrotów notują także domy aukcyjne – kupujemy coraz więcej unikatów[1]. Warto zatem wiedzieć, jak je przechowywać, aby stanowiły bezpieczną inwestycję, a jednocześnie uchronić te bezcenne przedmioty od ryzyka uszkodzenia lub kradzieży.
Rynek sztuki coraz mocniejszy
Trudno o szacunki, które obiektywnie odnosiłyby się do rynku prywatnego i wartości dzieł, które znajdują się w rękach kolekcjonerów. Są to astronomiczne kwoty, o których świadczą choćby wyniki światowych aukcji. W 2015 r. płótno Paula Gauguina osiągnęło zawrotną cenę 300 milionów dolarów i trafiło w ręce katarskiego szejka[2]. Rynek sztuki w Polsce, choć jeszcze nie osiągnął światowych rozmiarów, powoli zbliża się do nich i profesjonalizuje. Według ekspertów, grono świadomych kolekcjonerów wciąż się poszerza. Kupują oni unikatowe egzemplarze nie tylko w kraju, ale również za granicą. Wiele z tych osób łączy pasję z biznesem i traktuje ją jako inwestycję. Tego rodzaju aktywa wymagają więc zabezpieczenia nie tylko przed kradzieżą, ale również ewentualnym pożarem. Przechowywanie obrazów, rzeźb i innych dzieł sztuki we właściwych warunkach pozwala zachować ich wartość historyczną i artystyczną.
Odpowiednie przechowywanie dzieł sztuki w domu
Obrazy często stanowią ozdobę domu i są dostępne dla gości. W takim wypadku konieczne jest zadbanie o odpowiednie zabezpieczenie nieruchomości w postaci monitoringu, rolet czy systemu automatyki domowej, która będzie pozorowała obecność domowników. Wyjątkowe i bardzo wartościowe unikaty są jednak najczęściej przechowywane z dala od wzroku osób postronnych. Kolekcjonerzy trzymają je w specjalnych pomieszczeniach przystosowanych do tego celu lub sejfach. Na etapie budowy domu można zaplanować sejf ścienny, podłogowy lub pomieszczenie sejfowe, chronione drzwiami pancernymi. W niektórych rezydencjach w projekcie domu planuje się bowiem pomieszczenie odlane z żelbetonu, które dodatkowo zabezpiecza się drzwiami skarbcowymi. Przechowuje się w nich wyjątkowe dzieła sztuki o bardzo dużych wartościach lub w większych ilościach. W takim wypadku odporność na włamanie zależy od wartości unikatów i występuje w klasach: S2, I, II, III i wyższych. Co szczególnie ważne w tym wypadku, drzwi pancerne są również odporne na działanie ognia. Z powodzeniem można dopasować ich rozmiar, a nawet zamówić je na indywidualny wymiar. Sprawdź ofertę sejfów domowych w Hartmann Tresore.
Dziełom sztuki, szczególnie obrazom należy zapewnić odpowiednie warunki ekspozycji, jak i przechowywania. Zalecana wilgotność powietrza w otoczeniu powinna wynosić ok. 50-55 %; w ten sposób zapobiega się odkształcaniu płótna i powstawaniu pleśni lub grzybów. Drugim istotnym parametrem jest temperatura: należy ją utrzymywać na poziomie 18-22 °C, gdyż zbyt ciepłe powietrze może ujemnie oddziaływać na farbę powodując jej pękanie i odkształcenia. Nawet laik potrafi zauważyć wpływ intensywnego światła słonecznego na pomalowaną powierzchnię – barwy zaczynają blaknąć. Trzeba więc chronić obrazy przed nasłonecznieniem (np. osłaniając je szkłem muzealnym), gdyż m.in. promieniowanie UV istotnie obniża ich kondycję [3].
Do najpoważniejszych zagrożeń dla dzieł sztuki zalicza się także uszkodzenia mechaniczne, zwłaszcza krawędzi i rogów obrazów. Dlatego należy szczególnie uważać przy ich transporcie i wcześniej dokładnie go zaplanować – wtedy są bardziej narażone na zniszczenie. Dzieła sztuki muszą być stabilnie umieszczone i przymocowane, aby się nie przesuwały. Również podczas przewozu trzeba zapewnić im stałe warunki otoczenia, zaleca się więc korzystanie z pojazdów odpowiednio klimatyzowanych. W przypadku dłuższych tras powinno się regularnie sprawdzać stan zabezpieczeń i samych obrazów lub rzeźb. Do magazynowania eksponatów w muzeach i galeriach stosuje się profesjonalne ramy, teczki archiwizacyjne, tuby i inne; muszą być one bezkwasowe. W zabezpieczaniu dzieł sztuki należy zaś używać materiałów czystych, antystatycznych i obojętnych chemicznie, jak folia, gąbka czy fizelina [4].
Może Cię również zainteresować: Ekskluzywny sejf – co to takiego?
Cenne dzieła w domowym skarbcu?
Nie ma jednak przeszkód, by podobną metodę zabezpieczeń wykorzystać w istniejącym już budynku. W takich sytuacjach z większego pomieszczenia wydziela się tzw. „safe room”, zbudowany ze specjalnych, połączonych ze sobą paneli, które oddziela się od reszty domu drzwiami skarbcowymi. Dzieła sztuki są tam równie bezpieczne, a dodatkową zaletą wspomnianego rozwiązania jest możliwość jego zdemontowania i przeniesienia w inne miejsce.
Tworząc taką przestrzeń dla odpowiedniego przechowywanie dzieł sztuki trzeba oczywiście pamiętać, aby nie cechowała się nadmierną wilgotnością ani zbyt niską czy wysoką temperaturą. Na czynniki zewnętrzne wrażliwe są zwłaszcza obrazy wykonane techniką olejną, na ich strukturę i intensywność barw źle wpływa nadmiar ciepła oraz wilgoć.
Unikaty ukryte pod podłogą lub w ścianie
Częściej wybierane są za to sejfy podłogowe lub ścienne, na które inwestorzy planują miejsce już na etapie projektowania domu. Ich montaż wymaga bowiem przygotowania specjalnej wnęki oraz ścian i podłoża odpowiedniej grubości. Tego rodzaju zabezpieczenia dostępne są w różnych rozmiarach, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie ich do indywidualnych potrzeb. Występują one jednak wyłącznie w wersji antywłamaniowej. Bez większych problemów można je również ukryć we wnętrzu, dzięki czemu są niewidoczne dla gości i obsługi domu i nie ma obaw, że złodziej wyniesie je z nieruchomości. Inwestycja w tego rodzaju zabezpieczenie to zatem gwarancja bezpieczeństwa i spokoju.
Sprawdź nasz artykuł: Sejf ścienny czy podłogowy – który wybrać?
Nie zapomnij o alarmie
Jeżeli zależy nam na kompleksowej ochronie, należy zastanowić się nad instalacją systemu alarmowego. Oprócz zaawansowanych systemów zamknięć, sejfy i drzwi pancerne przeznaczone do ochrony dzieł sztuki, powinny być dodatkowo wyposażone w instalacje pozwalające na ich podłączenie do sieci alarmowej budynku. Jeszcze lepiej, gdy posiadają funkcję tzw. „cichego alarmu”. W razie napadu pozwala ona na otwarcie sejfu w taki sposób, że zostają powiadomione o nim odpowiednie służby, które zaalarmowane o napadzie zdołają schwytać napastników w trakcie napadu lub bezpośrednio po jego dokonaniu. Należy bowiem pamiętać o takiej ochronie zgromadzonych zbiorów, która nie zagraża bezpieczeństwu domowników. Wyposażenie sejfu czy pomieszczenia sejfowego w alarm ma podwójne znaczenie. Po pierwsze, podnosi poziom bezpieczeństwa przechowywanych dzieł sztuki i ich właściciela, a po drugie – zwiększa dopuszczalny limit wartości, jakie możemy zgodnie z obowiązującym prawem w danym sejfie zdeponować, o czym była już mowa w innym artykule.
Poznaj ofertę Hartmann Tresore i wybierz najlepsze rozwiązanie w zakresie przechowywania obrazów i innych dzieł sztuki.
Przeczytaj też, jak zabezpieczyć gotówkę w domu.
[1] http://life.forbes.pl/najdrozsze-obrazy-w-polsce-rynek-sztuki-ma-sie-coraz-lepiej,artykuly,193662,1,1.html#
[2] http://rynekisztuka.pl/2016/01/15/raport-rynek-sztuki-2015/
[3] https://www.gallerystore.pl/blog/2024/08/21/jak-przechowywac-obrazy-i-zabezpieczyc-je-przed-uszkodzeniami
