Czy w Polsce jest bezpiecznie?

Od kilku lat stale rośnie przekonanie, że Polska to miejsce, gdzie można czuć się bezpiecznie. Nasz kraj w r. 2023 zajął 24. pozycję w zestawieniu Global Peace Index, obejmującym niemal wszystkich mieszkańców świata 99,7 % w 163 państwach i terytoriach. Opracowuje go australijski Institute for Economics and Peace (Insyitut Ekonomii i Pokoju) uwzględniając 23 wskaźniki.

W przeprowadzonym zaś latem 2024 r. Ogólnopolskim Badaniu Wiktymizacyjnym około 80 % badanych nie ma wątpliwości, że czują się w Polsce bezpiecznie. Więcej osób, bo aż 94 proc. uważa, że ich miasto lub wieś można określić jako bezpieczne i spokojne. Tym samym przeciętny Polak i Polka nie mają poczucia zagrożenia przestępczością – jedynie 29 % zapytanych obawia się, że może stać się ofiarą przestępstwa w najbliższym czasie.[1]

Mimo dość dużego poczucia bezpieczeństwa wielu z nich, bo aż połowa respondentów – szczególnie kobiet – obawia się jednak, że to nie oni, a ich bliscy mogą paść ofiarą przestępstwa. Przekonanie to może wynikać zarówno z braku osobistych doświadczeń z przestępczością, jak i z porównań naszego państwa z innymi krajami europejskimi. Przecież w Polsce nikt nie otwiera ognia z broni maszynowej w szkole, nie strzela na ulicach, nie wjeżdża w tłum ciężarówką i nie podkłada bomb w metrze. Nasz kraj jest na 5. miejscu w Europie, jeśli chodzi o bezpieczeństwo. Ale czy to oznacza, że naprawdę jesteśmy bezpieczni?

Obawy kierujemy najczęściej – niezmiennie od 20 lat – wobec osób niebezpiecznie prowadzących pojazdy (41 % badanych) i agresji nietrzeźwych. Najmniej zaś boimy się aktów terrorystycznych i bycia ofiarą przestępstw takich, jak: kradzież, rozbój, pobicie czy handel narkotykami. Według wspomnianego badania znacznie mniej obawiamy się przestępstw niż na początku lat 90-tych minionego wieku – nastąpił spadek z 42,3 % w r. 1992 do 12,3 % w 2024 r..

Policja co roku podaje do wiadomości publicznej statystyki dotyczące przestępstw kryminalnych. W tej kategorii pod uwagę bierze się: zabójstwa, gwałty, bójki i pobicia, rozboje, wymuszenia, kradzieże, kradzieże rozbójnicze, uszkodzenia mienia, kradzieże z włamaniem, a także przestępstwa powodujące uszczerbek na zdrowiu. O ile zabójstw i gwałtów stwierdza się stosunkowo niewiele (w 2019 roku były to odpowiednio 524 i 1354 stwierdzone przestępstwa z wykrywalnością na poziomie 97,7 i 85,5 proc.), o tyle z pozostałych kategorii odnotowano łącznie w ubiegłym roku ponad 227 tys. przestępstw. Ich wykrywalność też nie jest szczególnie wysoka, bo jest to 41,3 proc., choć pocieszający jest fakt, że współczynnik ten z roku na rok rośnie. Ponadto w 2024 r. wykryto ogólnie ok. 74 % czynów karalnych, a był to wynik lepszy niż średnia Europy [3].

Co ciekawe, aż jedna trzecia przestępstw kryminalnych, czyli niemal 70 tys. to kradzieże z włamaniem. To dużo, biorąc pod uwagę, że bójek i pobić odnotowuje się 20 razy mniej. Czyny karalne przeciwko mieniu zajmują czołowe miejsce w statystykach przestępczości. Innymi słowy, statystycznie co 8 minut do czyjegoś domu wchodzi włamywacz. Szczególnie narażeni na kradzieże z włamaniem są właściciele domów i mieszkań. Znacząca liczba to też kradzieże rzeczy, w tym kradzieże samochodów, a więc wszystkie te, które są dokonywane bez włamywania się na teren nieruchomości. Takich przestępstw każdego roku odnotowuje się około 100 tys. Wszystkie te liczby pokazują prawdę o poziomie przestępczości w Polsce i mówią, czy na tle innych państw jest ona bezpieczna.

Przeczytaj: Mity na temat włamań

Choć statystyki policyjne w Polsce w ostatnich latach stale się poprawiają i niektóre wskaźniki przestępczości maleją (np. w roku 2022 ilość przestępstw spadła o 8,5 %), to wciąż nierozsądne byłoby lekceważące podejście do kwestii bezpieczeństwa. Zabezpieczenie posiadanego mienia i troska o własne bezpieczeństwo to podstawa. Systemy alarmowe, monitoring, solidne ogrodzenia, rolety i bramy antywłamaniowe, drzwi antywłamaniowe, dobre oświetlenie posesji to doskonałe rozwiązania, w które warto zainwestować.

Najlepszą ochroną wszystkiego, co przechowujemy w domu lub firmie, a uważamy za cenne, zwłaszcza przedmiotów wartościowych, dokumentów, gotówki czy biżuterii, pozostają sejfy, które cieszą się coraz większą popularnością. W połączeniu z pozostałymi systemami zabezpieczeń sejfy antywłamaniowe (sejfy z certyfikatem odporności na włamanie) oferują solidny pakiet bezpieczeństwa, uniemożliwiając potencjalnym złodziejom dostęp do zawartości w określonym czasie. Sejfy antywłamaniowe to najlepszy sposób ochrony wartościowych przedmiotów przed kradzieżą.

Warto też ubezpieczyć dom, aby w razie ewentualnego włamania stracić jak najmniej. Wszystko to dobrze chroni nas od wspomnianych zagrożeń, a do tego podnosi poziom bezpieczeństwa i pokoju. Tym bardziej że włamywacze zazwyczaj dużo wcześniej starannie obserwują okolicę, rozpoznając zwyczaje mieszkańców i identyfikując słabe punkty. Solidnie zabezpieczona nieruchomość zazwyczaj skutecznie zniechęca do podejmowania próby włamania, zaś ubezpieczenie domu bądź mieszkania to dodatkowe zabezpieczenie w przypadku takiej ingerencji lub innej sytuacji kryzysowej.

O kradzieży z włamaniem i zabezpieczeniu dobytku piszemy także tutaj: Włamanie do domu lub mieszkania – co robić i jak się zachować?

W ostatnich latach Polska, uznawana za jeden z najbezpieczniejszych krajów europejskich, staje przed nowymi wyzwaniami, które mogą wpływać na poczucie bezpieczeństwa mieszkańców i turystów. Warto zwrócić uwagę, że choć w niektórych obszarach można mówić o niskich wskaźnikach przestępczości, to pojawiają się nowe zagrożenia, szczególnie w dużych miastach i popularnych miejscach turystycznych. Wpływ na bezpieczeństwo ma również rozwój technologii, która z jednej strony umożliwia skuteczniejsze działania służb, a z drugiej stwarza nowe możliwości dla przestępców. Obserwujemy także zmieniające się trendy w typach przestępstw i zagrożeń, co wymaga ciągłej analizy i dostosowywania środków prewencyjnych.

Nie można tu pominąć toczących się od 24.02.2022 r. w Ukrainie działań wojennych, które mają wpływ na bezpieczeństwo Polski i jej mieszkańców. Jest to zagrożenie nowe dla wielu z nas, bo znane tylko z historii i opowieści. Obecne MSWiA stworzyło więc po przejęciu władzy Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej i realizuje go przekazując samorządom środki na zadania z nim związane. [4]

Często ostatnio słyszymy o falach przestępstw przeciwko mieniu stosujących rozmaite sposoby oszustwa przez telefon w celu wyłudzenia gotówki. Popularne w całym kraju były metody “na wnuczka” i “na policjanta”, nieco później pojawił się pomysł z pracownikiem ZUS i jeszcze kilka innych. Tego typu czyny karalne dotykają przeważnie osoby starsze, licząc na ich empatię i naiwność.

W kontekście bezpieczeństwa coraz większą rolę odgrywają nowe technologie, także te korzystające ze sztucznej inteligencji. Z jednej strony wiemy ze statystyk i serwisów informacyjnych, że ma miejsce coraz więcej oszustw internetowych, wskutek których ofiary tracą pieniądze zwłaszcza z kont bankowych. Trudno je wykryć, a na domiar złego ich ofiary rzadko je zgłaszają organom ścigania [2]. Nawiasem mówiąc, przestępstwa w Polsce w ogóle sporadycznie są zgłaszane Policji: według danych Eurostatu robi to jedynie 4,4 % rodaków, podczas gdy w UE średnio 11 % [1].

Z drugiej zaś strony, dzięki aplikacjom mobilnym oraz telefonom komórkowym można nie tylko śledzić położenie swojego telefonu czy portfela, ale również szybko uzyskać informacje o najbliższych komisariatach policji czy numerach alarmowych. Telefony stają się więc ważnym narzędziem zwiększającym bezpieczeństwo, umożliwiającym szybki kontakt ze służbami ratunkowymi w sytuacjach kryzysowych. Korzystanie z takich rozwiązań znacząco podnosi komfort i poczucie bezpieczeństwa turystów podczas pobytu w Polsce.

Polska z roku na rok przyciąga coraz większą liczbę zagranicznych turystów, a jednym z powodów tej popularności jest przekonanie o wysokim poziomie bezpieczeństwa w kraju. Względnie niskie wskaźniki przestępczości przekładają się na pozytywne opinie odwiedzających i poczucie bezpieczeństwa podczas zwiedzania. Turyści doceniają nie tylko bogactwo atrakcji, ale także spokojną atmosferę i życzliwość mieszkańców.

Warto jednak pamiętać, że zarówno turyści, jak i mieszkańcy powinni zachować ostrożność, szczególnie w dużych miastach i popularnych miejscach turystycznych. Zwracanie uwagi na swoje otoczenie, unikanie nieznanych dzielnic po zmroku czy korzystanie z zalecanych środków transportu publicznego to proste zasady, które pomagają uniknąć potencjalnych zagrożeń. Dzięki temu zarówno polscy, jak i zagraniczni turyści mogą w pełni korzystać z uroków Polski, ciesząc się bezpieczeństwem i komfortem podczas każdej wizyty.

Nie zapominajmy, że Polacy są znani z życzliwości i chęci niesienia pomocy. Jeśli pojawią się jakiekolwiek obawy lub pytania dotyczące bezpieczeństwa, warto zwrócić się do lokalnych mieszkańców, którzy często służą praktycznymi wskazówkami i wsparciem. Dzięki temu nawet w sytuacjach kryzysowych można liczyć na szybką interwencję służb i pomoc.

Kluczową rolę w budowaniu bezpiecznego społeczeństwa odgrywa edukacja i podnoszenie świadomości na temat zagrożeń, z jakimi możemy się spotkać w codziennym życiu. W Polsce regularnie prowadzone są kampanie informacyjne oraz programy edukacyjne, które mają na celu zwiększenie wiedzy mieszkańców o bezpieczeństwie. Szkoły i instytucje edukacyjne włączają temat bezpieczeństwa do swoich programów nauczania, ucząc dzieci i młodzież, jak reagować w sytuacjach zagrożenia oraz jak dbać o siebie i innych.

Dzięki takim działaniom społeczeństwo staje się bardziej świadome i przygotowane na różne wyzwania, co przekłada się na wyższy poziom bezpieczeństwa w życiu codziennym. Wzrost świadomości społecznej sprawia, że Polacy są bardziej czujni, potrafią rozpoznać potencjalne zagrożenia i wiedzą, jak im przeciwdziałać. To wszystko sprawia, że możemy czuć się bezpiecznie w swoim mieszkaniu, ale i w przestrzeni publicznej.

Warto pamiętać o kilku zaleceniach dotyczących bezpieczeństwa finansowego i ochrony mienia:

• Chroń pieniądze i karty płatnicze, nie trzymaj całej gotówki w jednym miejscu.
• Monitoruj regularnie swoje konta bankowe i zabezpiecz je silnymi hasłami.
• Wartościowe przedmioty i dokumenty przechowuj w certyfikowanym sejfie, a jeśli jesteś turystą – w sejfie hotelowym bądź depozycie recepcji. Będąc poza domem portfel noś w wewnętrznej kieszeni odzieży.
• Zachowuj ostrożność, zwłaszcza w miejscach publicznych i podczas korzystania z transportu publicznego.
• Unikaj zatłoczonych miejsc.

Podsumowując: choć nowe zagrożenia wymagają od turystów i mieszkańców większej ostrożności oraz świadomości, Polska wciąż pozostaje krajem bezpiecznym z dość niskim poziomem przestępczości, w którym można cieszyć się spokojem i komfortem życia. Wystarczy zachować ostrożność i czujność, korzystać z pomocnych nowoczesnych technologii i sprawdzonych rozwiązań, aby zminimalizować ryzyko przestępstw i w pełni korzystać z uroków naszego kraju.

Skontaktuj się z nami, aby dowiedzieć się więcej o sejfach!

[1] https://iws.gov.pl/czy-polacy-czuja-sie-bezpiecznie-raport
[2] https://pojados.pl/czy-jest-bezpiecznie-w-polsce-odkryj-prawdziwe-statystyki-i-zagrozenia#praktyczne-porady-dla-turystow-i-mieszkancow-jak-czuc-sie-bezpiecznie
[3] architekcipodrozy.pl/czy-w-polsce-jest-bezpiecznie/
[4] https://www.gov.pl/web/mswia/aktualne-priorytety-rzadu--bezpieczenstwo-polakow-na-pierwszym-miejscu