7 praktycznych sposobów na uniknięcie kryzysu finansowego

Kryzys finansowy to zjawisko, które może wstrząsnąć nie tylko rynkami finansowymi, ale i całą gospodarką światową. W ostatnich dekadach światowy kryzys gospodarczy, szczególnie ten z 2008 roku, pokazał, jak duży wpływ mają fakty na rynku nieruchomości czy bankructwa instytucji finansowych na życie codzienne osób i funkcjonowanie przedsiębiorstw. Rozwinął się on w wyniku zapaści na rynku pożyczek hipotecznych wysokiego ryzyka w Stanach Zjednoczonych. Warto podkreślić, że choć wiele osób i instytucji branży finansowej miało dostęp do informacji o zbliżającym się kryzysie, nie wszyscy byli w stanie przewidzieć jego skalę i przebieg.

Kryzysy finansowe mają różne przyczyny, a towarzyszą im złożone zjawiska, mogące prowadzić do poważnych zaburzeń w gospodarce i wpływać na finanse osobiste. Ich skutki zaś często obejmują spadek tempa wzrostu gospodarczego i nowe wyzwania dla społeczeństw i biznesu.

Realizacja programów naprawczych, prowadzona przez banki centralne i instytucje nadzoru finansowego, miała na celu ustabilizowanie sytuacji. W Warszawie, podobnie jak na innych światowych giełdach, obserwowano gwałtowne spadki indeksów, co odzwierciedlało wpływ kryzysu na rynek kapitałowy i gospodarkę kraju. Zrozumienie mechanizmów kryzysu finansowego to pierwszy krok do skutecznej ochrony własnych finansów.

Przyczyny kryzysów finansowych są złożone i dotyczą zarówno gospodarstw domowych, jak i całych sektorów gospodarki. Głównymi powodami takich zdarzeń są (zdaniem portalu WZR Finanse):

• – gwałtowny wzrost zadłużenia przedsiębiorstw i osób prywatnych,
• – nieprawidłowości w systemach regulacyjnych, mających kontrolować i monitorować rynki finansowe,
• – bańki spekulacyjne: pod tym pojęciem kryją się sytuacje, gdzie ceny aktywów stają się wyższe niż ich wartość rzeczywista. Najpierw mamy do czynienia z bardzo szybkim wzrostem, po czym następuje gwałtowny spadek tych cen, a to skutkuje krachem giełdowym.
• – utrata płynności rynku,
• – utrata niezależności banków centralnych,
• – nieodpowiedzialne udzielanie pożyczek,
• – konflikty zbrojne, katastrofy naturalne i inne zdarzenia losowe.

W trakcie wspomnianego załamania z r. 2008, gdy banki i inne instytucje finansowe miały trudności z utrzymaniem płynności, kryzys szybko przeniósł się na sfery realnej gospodarki. Osłabienie produkcji, wyższe bezrobocie i trudności w znalezieniu nowej pracy dotknęły znaczną część społeczeństwa.

Do najistotniejszych skutków kryzysów finansowych zalicza się (za portalem WZR Finanse):

• – recesję gospodarki państwa, oddziałującą na jego partnerów w biznesie,
• – destabilizację systemu bankowego,
• – wzrost długu publicznego,
• – utratę majątku inwestorów,
• – spadek produkcji i handlu,
• – odpływ kapitału z kraju będącego ofiarą kryzysu (jest on od tej pory uznany za rynek obarczony ryzykiem),
• – niewypłacalność firm, pociągająca za sobą zamykanie części z nich i wzrost bezrobocia,
• – zmiany polityki pieniężnej w bankach centralnych danego państwa,
• – napięcia społeczne.

Instytucje rynku finansowego i banki w naszym kraju i świecie, które miały kluczową rolę w przebiegu globalnego kryzysu finansowego, muszą dziś dbać o stabilność i transparentność, by nie dopuścić do powtórzenia się podobnych zjawisk. Upadek banku Lehman Brothers w 2008 roku wstrząsnął fundamentami globalnego systemu finansowego, co uwidoczniło potrzebę lepszego zarządzania ryzykiem i regulacji w sektorze finansowym (za portalem proinfo.pl wydawnictwa Wolters Kluwer). Wnioski z historii pokazują, jak ważne jest zrozumienie przyczyn kryzysu finansowego i jego skutków dla codziennego życia.

Dywersyfikacja oszczędności jest jednym z najlepszych rozwiązań dla każdego, kto poważnie myśli o zabezpieczeniu swoich finansów. W dobie kryzysu to gotówka ma największą wartość, dlatego warto mieć dostęp do jej rezerwy. Inwestycje w nieruchomości, dzieła sztuki, antyki czy numizmaty, to często lokaty bardzo wartościowe, jednak w czasie kryzysu trzeba liczyć się z tym, że trudno je będzie spieniężyć. Z tego względu zachowanie rezerw gotówki to priorytet – to właśnie one powinny stanowić naszą „poduszkę finansową”, gdy pojawią się trudności z utrzymaniem płynności. Zaoszczędzonej gotówki nie powinniśmy jednak chować pod materacem ani w skarpecie. Pieniądze można przechowywać na koncie w banku, ale jeśli uznamy to za nieopłacalne, to najwygodniejszym wyborem będzie przechowywanie ich w bezpiecznym sejfie. W Hartmann Tresore nie brakuje niewielkich sejfów idealnych do wykorzystania w domu lub w gabinecie.

Przeczytaj również: Ujemne oprocentowanie oszczędności. Czy nadal warto deponować pieniądze na rachunkach oszczędnościowych?

Posiadanie oszczędności to jednak nie wszystko. By odpowiedzialnie zarządzać swoimi finansami, musimy wiedzieć, ile rzeczywiście mamy pieniędzy i co ważniejsze – na jak długo nam one wystarczą. Bez dokładnego sprawdzenia budżetu domowego lub firmowego może okazać się, że realne oszczędności, jakimi dysponujemy, są niewystarczające, a zgromadzone do tej pory środki dawały jedynie złudne poczucie bezpieczeństwa. Warto więc podjąć to wyzwanie – sprawdzić swoje wpływy i wydatki, aby zapobiec osobistemu deficytowi budżetowemu bądź kryzysowi finansowemu.

Sprawdź naszą ofertę: sejfy domowe

Przy okazji analizowania swojej sytuacji finansowej, warto przyjrzeć się płaconym kredytom. Mając duże nadwyżki finansowe – owszem – można je nadpłacić, ale nie zawsze warto. Dlaczego? Niektórzy boją się inflacji oraz wysokich stóp procentowych, jednak trzeba zauważyć, że w przypadku kryzysów banki centralne obniżają stopy procentowe, aby rozruszać gospodarkę. Tym samym koszty kredytów maleją.

Nadpłacanie kredytu może też ograniczyć płynność finansową, co w okresie niepewności gospodarczej jest istotnym ryzykiem. Zamiast angażować wszystkie dostępne środki w spłatę zobowiązań, warto zachować część kapitału na nieprzewidziane wydatki lub inwestycje, które mogą przynieść większy zwrot w dłuższej perspektywie. Ponadto, niektóre banki mają opłaty za wcześniejszą spłatę kredytu, co może zmniejszyć korzyści wynikające z nadpłaty. Dlatego przed podjęciem decyzji o nadpłacie warto dokładnie przeanalizować warunki umowy kredytowej oraz swoją sytuację finansową, aby wybrać najlepsze rozwiązanie.

Wspomniana analiza budżetowa nie tylko odsłania przed nami szczerą prawdę o posiadanych możliwościach finansowych, ale też umożliwia podjęcie kolejnych kroków. Dzięki uczciwej analizie zidentyfikujemy słabe punkty, dostrzeżemy, co daje nam szanse na dodatkowe oszczędności i jakie wydatki można zredukować. Znalezienie i wyeliminowanie niepotrzebnych wydatków jest w tym wypadku kluczowe. Klasa ekonomiczna zamiast klasy biznes w samolocie? Niewielki hotel zamiast luksusowego resortu? Zakup dobrych branżowych książek i czasopism zamiast drogiego kursu? Używany samochód w dobrym stanie zamiast nowego? Czemu nie! Wydając mniej, skutecznie chronimy swój majątek przed niepotrzebnymi deficytami w czasie światowego kryzysu gospodarczego.

Warto odpowiedzieć sobie na pytania, czy nie tracimy pieniędzy na odsetki za przeterminowane płatności, o których zwyczajnie zapominamy? Czy nie płacimy stałej kwoty za prowadzenie konta, podczas gdy jest sporo ofert bezpłatnych rachunków? Czy nie ucieka nam gotówka na abonamenty za coś, z czego nie korzystamy? Takie z pozoru niewielkie kwoty zebrane razem generują duże i zupełnie niepotrzebne koszty. Dlatego warto liczyć wydatki w skali roku. 30, 50 czy 70 złotych to nie dużo, ale pomnożone przez 12 miesięcy dają już znaczącą sumę.

W czasie, gdy kryzys finansowy staje się realny, warto również przyjrzeć się umowom zawartym z bankami i ubezpieczycielami. Być może będziemy mogli skorzystać z wakacji kredytowych lub nasza polisa ubezpieczeniowa gwarantuje ochronę w przypadku utraty źródeł dochodu? Warto wiedzieć o tym wcześniej. A co, jeśli nie mamy żadnej ochrony? To może być ostatni moment, by rozważyć zakup polisy.

Planować zawsze warto, ale w czasach kryzysu jest to szczególnie ważne. Wiedząc, jakie mamy cele, jaką drogą chcemy iść i ile nas to będzie kosztować, łatwiej unikać błędów oraz podejmować rozsądne decyzje. I nie ma znaczenia, czy będzie to długoterminowy plan marketingowy dla firmy, plan podróży służbowej lub wakacyjnej, czy też plan zakupów spożywczych na najbliższy tydzień. Korzystne efekty planowania zawsze są takie same.

Współczesny świat, w którym globalizacja i rozwój gospodarki światowej nabierają tempa, wymaga od każdego z nas coraz większej wiedzy ekonomicznej. Niestety, wiele osób w Polsce i na świecie wciąż nie posiada wystarczającej świadomości finansowej, co może prowadzić do nieprzemyślanych decyzji i zwiększać ryzyko stania się ofiarą kryzysu finansowego. Nie tylko w dużych miastach regularnie organizowane są kursy i szkolenia z zakresu edukacji ekonomicznej, podnoszące poziom wiedzy społeczeństwa. Instytucje finansowe coraz częściej angażują się w projekty edukacyjne skierowane do swoich klientów, podkreślając znaczenie świadomego zarządzania majątkiem. W dobie globalizacji, kiedy zmiany na światowych rynkach finansowych mogą w krótkim czasie wpłynąć na sytuację w Polsce, ciągłe poszerzanie wiedzy i umiejętności ekonomicznych staje się niezbędne zarówno dla osób prywatnych, jak i instytucji. Warto korzystać z dostępnych źródeł, publikacji i raportów, nawet prognoz, by lepiej rozumieć mechanizmy rządzące finansami i gospodarką.

Mogą cię również zainteresować:

• Gdzie ulokować pieniądze? Sposoby na zabezpieczenie aktywów firmy
• Czy warto inwestować w złoto? Sprawdź, jak zabezpieczyć swoje kosztowności
• Światowy Dzień Oszczędzania – dlaczego lepiej świętować go zamiast Halloween?